Chương trình Start-up Visa (SUV) của Canada là một trong những diện định cư hấp dẫn dành cho các doanh nhân nước ngoài có ý tưởng kinh doanh sáng tạo, đổi mới và có tiềm năng phát triển, tạo ra việc làm cho người dân Canada. Điều đặc biệt của chương trình này là đương đơn và gia đình có thể nhận được Thường trú nhân (PR) ngay từ đầu, không phụ thuộc vào thành công hay thất bại của dự án khởi nghiệp sau này.
Dưới đây là thông tin chi tiết nhất về diện Start-up Visa (SUV):
I. Tổng quan về Chương trình Start-up Visa (SUV)
Chương trình Start-up Visa được Bộ Di trú, Người tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) chính thức triển khai vào năm 2013 dưới dạng thí điểm và trở thành chương trình vĩnh viễn vào năm 2018. Mục tiêu chính của SUV là thu hút các doanh nhân tài năng, sáng tạo từ khắp nơi trên thế giới đến Canada để xây dựng và phát triển các doanh nghiệp mới, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo thêm việc làm.
Ưu điểm nổi bật của chương trình SUV:
- Nhận PR trực tiếp: Đây là ưu điểm lớn nhất của SUV. Đương đơn và các thành viên gia đình phụ thuộc (vợ/chồng, con cái dưới 22 tuổi) sẽ được cấp tình trạng Thường trú nhân (PR) ngay sau khi hồ sơ được chấp thuận, không cần phải qua giai đoạn tạm trú hay visa lao động có điều kiện.
- Không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh: Quyền thường trú nhân của bạn không bị ảnh hưởng bởi việc doanh nghiệp khởi nghiệp có thành công hay không. Điều quan trọng là bạn đã nộp một kế hoạch kinh doanh khả thi và nhận được sự hỗ trợ từ một tổ chức được chỉ định.
- Không yêu cầu về tài sản ròng tối thiểu: Không có yêu cầu cụ thể về tổng tài sản ròng cá nhân, điều này khác biệt so với các chương trình doanh nhân tỉnh bang truyền thống.
- Không giới hạn độ tuổi: Chương trình không quy định giới hạn độ tuổi, phù hợp cho cả những doanh nhân trẻ và những người có kinh nghiệm.
- Tỷ lệ thành công cao: Nếu ý tưởng kinh doanh được một tổ chức được chỉ định chấp thuận, tỷ lệ thành công của hồ sơ thường trú nhân là khá cao.
- Chi phí hợp lý: So với các chương trình đầu tư định cư khác, chi phí cho SUV được đánh giá là hợp lý hơn, đặc biệt khi có thể chia sẻ chi phí dự án với nhóm khởi nghiệp (tối đa 5 người).
- Hưởng mọi quyền lợi công dân Canada: Với PR, bạn và gia đình được hưởng đầy đủ các phúc lợi xã hội như y tế miễn phí, giáo dục công lập miễn phí cho con cái đến hết trung học, học phí đại học ưu đãi như người bản xứ.
- Linh hoạt về địa điểm: Bạn có thể chọn kinh doanh và sinh sống ở bất kỳ đâu trên lãnh thổ Canada (trừ Quebec, nơi có chương trình nhập cư riêng).
- Cơ hội mở rộng mạng lưới: Kết nối với các nhà đầu tư, chuyên gia và cộng đồng khởi nghiệp tại Canada.
II. Điều kiện tham gia chương trình Start-up Visa
Để đủ điều kiện tham gia chương trình SUV, đương đơn phải đáp ứng các yêu cầu sau:
- Có ý tưởng kinh doanh đủ điều kiện (Qualifying Business):
- Ý tưởng kinh doanh phải là một doanh nghiệp mới, mang tính sáng tạo, đổi mới và có tiềm năng phát triển.
- Phải có khả năng tạo ra việc làm cho công dân hoặc thường trú nhân Canada.
- Phải có khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
- Khi bạn nhận được cam kết từ một tổ chức được chỉ định, doanh nghiệp của bạn phải đáp ứng các yêu cầu về quyền sở hữu:
- Mỗi ứng viên trong nhóm phải sở hữu ít nhất 10% quyền biểu quyết trong doanh nghiệp.
- Các ứng viên và tổ chức được chỉ định phải cùng nhau sở hữu hơn 50% tổng số quyền biểu quyết trong doanh nghiệp.
- Doanh nghiệp phải được thành lập và hoạt động chính tại Canada.
- Nhận được Thư hỗ trợ (Letter of Support – LOS) từ một Tổ chức được chỉ định (Designated Organization – DO):
- Đây là yếu tố quan trọng nhất của chương trình. Bạn cần thuyết phục được một trong các tổ chức sau đây đồng ý hỗ trợ ý tưởng kinh doanh của bạn:
- Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital Funds): Phải cam kết đầu tư tối thiểu 200.000 CAD vào doanh nghiệp của bạn.
- Nhóm nhà đầu tư thiên thần (Angel Investor Groups): Phải cam kết đầu tư tối thiểu 75.000 CAD vào doanh nghiệp của bạn.
- Vườn ươm doanh nghiệp (Business Incubators): Phải chấp nhận bạn vào chương trình ươm tạo của họ (không yêu cầu đầu tư tài chính trực tiếp, nhưng thường có phí tham gia chương trình).
- Thư hỗ trợ là bằng chứng cho thấy tổ chức này tin tưởng vào tiềm năng của ý tưởng kinh doanh và cam kết hỗ trợ bạn. Tổ chức được chỉ định sẽ gửi trực tiếp LOS đến IRCC.
- Trình độ ngoại ngữ (tiếng Anh hoặc tiếng Pháp):
- Phải đạt tối thiểu CLB 5 (Canadian Language Benchmark 5) ở cả 4 kỹ năng: Nghe, Nói, Đọc, Viết.
- Tương đương IELTS General Training: Nghe 5.0, Nói 5.0, Đọc 4.0, Viết 5.0.
- Chứng minh đủ tài chính để ổn định cuộc sống (Settlement Funds):
- Bạn phải chứng minh có đủ tiền để hỗ trợ bản thân và gia đình (bao gồm cả các thành viên phụ thuộc đi cùng) trong thời gian đầu khi đến Canada. Khoản tiền này không dùng để đầu tư vào doanh nghiệp.
- Số tiền này sẽ thay đổi hàng năm và phụ thuộc vào số lượng thành viên gia đình. Ví dụ, tính đến thời điểm hiện tại (năm 2025), một gia đình 4 người có thể cần khoảng 27.297 CAD.
- Đáp ứng các yêu cầu về sức khỏe và lý lịch an ninh:
- Không có tiền án, tiền sự.
- Không mắc các bệnh truyền nhiễm hoặc các tình trạng sức khỏe có thể gây gánh nặng đáng kể cho hệ thống y tế Canada.
III. Quy trình nộp hồ sơ chương trình Start-up Visa
Quy trình nộp hồ sơ SUV có thể được chia thành các bước chính sau:
- Bước 1: Phát triển ý tưởng kinh doanh:
- Nghiên cứu thị trường, xác định ý tưởng độc đáo, sáng tạo và có tiềm năng phát triển tại Canada.
- Xây dựng một kế hoạch kinh doanh chi tiết, bao gồm mô tả sản phẩm/dịch vụ, phân tích thị trường, chiến lược marketing, dự báo tài chính, và kế hoạch tạo việc làm.
- Đây là bước quan trọng nhất và đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng.
- Bước 2: Tiếp cận và thuyết trình với Tổ chức được chỉ định (DO):
- Liên hệ với các Quỹ đầu tư mạo hiểm, Nhóm nhà đầu tư thiên thần, hoặc Vườn ươm doanh nghiệp đã được IRCC chỉ định.
- Trình bày ý tưởng kinh doanh (pitch deck) và kế hoạch kinh doanh chi tiết để thuyết phục họ hỗ trợ dự án của bạn.
- Quá trình này có thể mất nhiều thời gian và đòi hỏi sự kiên trì.
- Bước 3: Nhận Thư hỗ trợ (Letter of Support – LOS) và Thư cam kết (Commitment Certificate):
- Nếu DO đồng ý hỗ trợ, họ sẽ cấp cho bạn một Thư hỗ trợ (LOS) và gửi một Thư cam kết (Commitment Certificate) trực tiếp đến IRCC. LOS là bắt buộc để nộp hồ sơ xin PR.
- Bước 4: Chuẩn bị hồ sơ và nộp đơn xin Thường trú nhân (PR):
- Thu thập tất cả các giấy tờ cần thiết (chứng minh tài chính, kết quả thi ngoại ngữ, giấy tờ cá nhân, lý lịch tư pháp, khám sức khỏe, v.v.).
- Điền đầy đủ các mẫu đơn do IRCC yêu cầu.
- Nộp bộ hồ sơ xin PR hoàn chỉnh cho IRCC.
- Bước 5: Xin Giấy phép Lao động (Work Permit – tùy chọn):
- Trong khi chờ đợi hồ sơ PR được xử lý, bạn có thể nộp đơn xin Giấy phép Lao động (Work Permit) được hỗ trợ bởi Thư hỗ trợ từ DO.
- Việc này cho phép bạn sang Canada sớm hơn để bắt đầu vận hành doanh nghiệp trong khi chờ kết quả PR. Giấy phép lao động này thường là Open Work Permit (có thể làm việc cho bất kỳ doanh nghiệp nào, không chỉ doanh nghiệp của bạn) và có thời hạn lên đến 3 năm.
- Bước 6: Thực hiện kế hoạch kinh doanh tại Canada (nếu có Work Permit):
- Nếu bạn đã sang Canada bằng Work Permit, bạn sẽ bắt đầu triển khai doanh nghiệp theo kế hoạch đã trình bày.
- Mặc dù kết quả kinh doanh không ảnh hưởng trực tiếp đến PR, nhưng việc chủ động và tích cực thực hiện kế hoạch sẽ giúp bạn thích nghi với môi trường kinh doanh Canada và tạo tiền đề cho sự phát triển trong tương lai.
- Bước 7: Nhận Thẻ Thường trú nhân (PR Card):
- Sau khi hồ sơ PR được IRCC xét duyệt và chấp thuận, bạn và gia đình sẽ được cấp xác nhận tư cách thường trú nhân (Confirmation of Permanent Residence – COPR) và sau đó là Thẻ PR.
IV. Thời gian xử lý hồ sơ
Thời gian xử lý hồ sơ SUV có thể dao động tùy thuộc vào từng thời điểm và số lượng hồ sơ IRCC đang tiếp nhận.
- Từ khi có ý tưởng đến khi nhận LOS: Khoảng 6 tháng đến 1 năm (tùy thuộc vào tốc độ phát triển ý tưởng và khả năng thuyết phục DO).
- Thời gian xử lý PR (sau khi nộp hồ sơ đầy đủ): Theo cập nhật gần đây (tháng 3/2025), thời gian xử lý hồ sơ PR cho diện SUV có thể lên đến 40 tháng (khoảng hơn 3 năm).
- Thời gian xử lý Work Permit: Nếu bạn nộp đơn xin Work Permit song song, thời gian xử lý có thể nhanh hơn, khoảng 6 tháng để bạn có thể đến Canada sớm hơn.
V. Những lưu ý quan trọng
- Vai trò của tổ chức được chỉ định: Đây là yếu tố then chốt. Sự chấp thuận và hỗ trợ của họ là điều kiện tiên quyết cho sự thành công của hồ sơ SUV.
- Tính đổi mới của ý tưởng: Canada đặc biệt tìm kiếm các ý tưởng kinh doanh có tính đổi mới cao, không chỉ là các mô hình kinh doanh truyền thống.
- Làm việc nhóm: Chương trình SUV cho phép một nhóm tối đa 5 người nộp hồ sơ chung cho một dự án khởi nghiệp. Điều này có thể giúp chia sẻ chi phí và đa dạng hóa kỹ năng.
- Tư vấn chuyên nghiệp: Việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các luật sư di trú hoặc chuyên gia tư vấn có kinh nghiệm về SUV là rất quan trọng. Họ có thể giúp bạn:
- Đánh giá ý tưởng kinh doanh và định hình lại nếu cần.
- Kết nối với các tổ chức được chỉ định phù hợp.
- Chuẩn bị kế hoạch kinh doanh và thuyết trình.
- Hoàn thiện hồ sơ PR một cách chính xác và đầy đủ.
Chương trình Start-up Visa là một cánh cửa rộng mở cho các doanh nhân có hoài bão và ý tưởng sáng tạo muốn định cư tại Canada, mang lại cơ hội trở thành thường trú nhân vĩnh viễn với nhiều phúc lợi hấp dẫn. Tuy nhiên, nó đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đặc biệt là ở giai đoạn phát triển ý tưởng và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các tổ chức được chỉ định.