“Diện doanh nhân tỉnh bang” là một trong những chương trình định cư phổ biến tại Canada, cho phép các doanh nhân nước ngoài có kinh nghiệm và khả năng đóng góp vào nền kinh tế của một tỉnh bang cụ thể để định cư tại Canada. Mỗi tỉnh bang có những yêu cầu và điều kiện riêng, nhưng nhìn chung, các chương trình này đều hướng đến việc thu hút các nhà đầu tư và chủ doanh nghiệp có thể tạo ra việc làm, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đa dạng hóa ngành nghề.
Dưới đây là thông tin chi tiết về diện doanh nhân tỉnh bang tại Canada:
I. Tổng quan về Chương trình Doanh nhân Tỉnh bang (Provincial Nominee Program – PNP)
Chương trình PNP cho phép các tỉnh bang và vùng lãnh thổ của Canada (ngoại trừ Quebec, nơi có chương trình nhập cư riêng) đề cử các ứng viên đáp ứng các tiêu chí cụ thể để trở thành thường trú nhân Canada. Diện doanh nhân là một trong những “dòng” (stream) của PNP, tập trung vào việc thu hút những cá nhân có khả năng thành lập hoặc mua lại doanh nghiệp, quản lý và điều hành chúng để tạo ra lợi ích kinh tế cho tỉnh bang.
Lợi ích của chương trình:
- Cơ hội định cư cho cả gia đình: Thường thì, đương đơn chính và các thành viên gia đình phụ thuộc (vợ/chồng, con cái phụ thuộc) đều có thể được cấp giấy phép lao động (Work Permit) ban đầu và sau đó là thường trú nhân (Permanent Resident – PR).
- Học tập miễn phí cho con cái: Con cái phụ thuộc được miễn học phí từ cấp tiểu học đến trung học phổ thông.
- Chăm sóc y tế miễn phí: Gia đình được hưởng các quyền lợi về an sinh xã hội, bao gồm chăm sóc y tế miễn phí.
- Chủ động trong kinh doanh: Đương đơn có thể chủ động lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp với năng lực và sở thích của mình (trong khuôn khổ quy định của tỉnh bang).
- Không bị ràng buộc doanh thu/lợi nhuận: Một số chương trình không yêu cầu ràng buộc về doanh thu hay lợi nhuận, tập trung vào việc tạo việc làm và đóng góp kinh tế.
- Hỗ trợ từ tỉnh bang: Có thể nhận được sự hỗ trợ từ các cơ quan phụ trách kinh tế của tỉnh bang.
- Thời gian xử lý nhanh hơn: So với một số diện định cư khác, diện doanh nhân tỉnh bang có thể có thời gian xử lý nhanh hơn.
II. Điều kiện chung và quy trình nộp hồ sơ
Mặc dù mỗi tỉnh bang có yêu cầu riêng, nhưng nhìn chung, các điều kiện và quy trình cơ bản bao gồm:
- Điều kiện chung (thay đổi tùy tỉnh bang):
- Kinh nghiệm kinh doanh:
- Có tối thiểu 2-5 năm kinh nghiệm quản lý doanh nghiệp hoặc làm chủ doanh nghiệp (thường yêu cầu sở hữu một tỷ lệ phần trăm nhất định của doanh nghiệp, ví dụ 10% – 33.3%).
- Kinh nghiệm này phải là kinh nghiệm thực tế, trực tiếp tham gia điều hành và quản lý.
- Tài sản ròng cá nhân:
- Yêu cầu về tài sản ròng cá nhân hợp pháp tối thiểu, thường dao động từ 500.000 CAD đến 1.000.000 CAD (hoặc hơn, tùy tỉnh bang và khu vực đầu tư).
- Tài sản này phải được tích lũy một cách hợp pháp và có thể chứng minh nguồn gốc rõ ràng.
- Đầu tư:
- Cam kết đầu tư một khoản vốn tối thiểu vào doanh nghiệp tại tỉnh bang, thường dao động từ 150.000 CAD đến 500.000 CAD (hoặc hơn, tùy tỉnh bang và khu vực).
- Mục đích đầu tư là thành lập doanh nghiệp mới hoặc mua lại một doanh nghiệp hiện có và vận hành nó.
- Một số tỉnh bang có thể yêu cầu đặt cọc một khoản tiền nhất định để đảm bảo cam kết đầu tư.
- Kế hoạch kinh doanh:
- Phải có một kế hoạch kinh doanh chi tiết, khả thi và hấp dẫn, mô tả rõ ràng loại hình doanh nghiệp, chiến lược hoạt động, dự báo tài chính, và quan trọng nhất là cách thức doanh nghiệp sẽ đóng góp vào nền kinh tế địa phương (ví dụ: tạo việc làm cho công dân/thường trú nhân Canada).
- Ngoại ngữ:
- Yêu cầu trình độ ngoại ngữ (tiếng Anh hoặc tiếng Pháp) thường là CLB (Canadian Language Benchmark) 4 hoặc 5, tương đương IELTS General 4.0 – 5.0.
- Độ tuổi:
- Thường có giới hạn độ tuổi nhất định (ví dụ: từ 21-59 tuổi).
- Trình độ học vấn:
- Tối thiểu tốt nghiệp THPT trở lên.
- Ý định định cư:
- Phải có ý định thực sự sinh sống và điều hành doanh nghiệp tại tỉnh bang đã nộp hồ sơ.
- Quy trình nộp hồ sơ (các bước điển hình):
- Bước 1: Thẩm định hồ sơ và tư vấn: Đương đơn tự thẩm định hoặc tìm đến các công ty tư vấn định cư uy tín để đánh giá khả năng đáp ứng điều kiện và lựa chọn tỉnh bang phù hợp.
- Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ và nộp EOI (Expression of Interest): Nộp thư bày tỏ nguyện vọng trực tuyến cho tỉnh bang. EOI là một bản tóm tắt thông tin cá nhân và kế hoạch kinh doanh để tỉnh bang đánh giá sơ bộ.
- Bước 3: Nhận thư mời đăng ký (Invitation to Apply – ITA): Nếu EOI được chấp thuận, tỉnh bang sẽ gửi ITA, mời đương đơn nộp hồ sơ đầy đủ.
- Bước 4: Thăm dò (Exploratory Visit – Optional/Required): Một số tỉnh bang yêu cầu hoặc khuyến khích đương đơn thực hiện chuyến thăm dò đến tỉnh bang để tìm hiểu môi trường kinh doanh và thị trường lao động.
- Bước 5: Nộp hồ sơ đầy đủ và phỏng vấn: Đương đơn nộp hồ sơ chi tiết, bao gồm kế hoạch kinh doanh, chứng minh tài chính, kinh nghiệm, v.v. Có thể có buổi phỏng vấn với đại diện tỉnh bang để làm rõ thông tin và đánh giá sự phù hợp.
- Bước 6: Ký Thỏa thuận Thực hiện Kinh doanh (Business Performance Agreement – BPA): Nếu hồ sơ và phỏng vấn thành công, đương đơn sẽ ký kết BPA với tỉnh bang, trong đó nêu rõ các cam kết về đầu tư, tạo việc làm, và các mục tiêu kinh doanh khác.
- Bước 7: Cấp giấy phép lao động (Work Permit): Sau khi ký BPA, tỉnh bang sẽ cấp thư đề cử (nomination letter) hoặc thư hỗ trợ xin Work Permit. Đương đơn nộp đơn xin Work Permit cho chính phủ liên bang và sang Canada để thực hiện kế hoạch kinh doanh. Thời gian Work Permit thường là khoảng 2 năm.
- Bước 8: Thực hiện kinh doanh và Báo cáo: Trong thời gian có Work Permit, đương đơn phải thực hiện đúng theo BPA đã ký kết, điều hành doanh nghiệp và thường xuyên báo cáo tiến độ cho tỉnh bang.
- Bước 9: Đề cử thường trú nhân (Nomination for PR): Sau khi đáp ứng các điều kiện trong BPA (thường là sau 12-24 tháng hoạt động kinh doanh), tỉnh bang sẽ chính thức đề cử đương đơn và gia đình cho chính phủ liên bang để xin thường trú nhân.
- Bước 10: Nộp hồ sơ xin thường trú nhân (PR application): Đương đơn nộp hồ sơ xin thường trú nhân cho Bộ Di trú, Người tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC).
- Bước 11: Cấp Thẻ PR: Sau khi hồ sơ được IRCC xét duyệt và chấp thuận, đương đơn và gia đình sẽ được cấp Thẻ Thường trú nhân Canada.
III. Yêu cầu cụ thể của một số tỉnh bang điển hình:
- Ontario (OINP – Entrepreneur Stream):
- Tài sản ròng:
- Tối thiểu 800.000 CAD nếu đầu tư tại Khu vực Greater Toronto Area (GTA).
- Tối thiểu 400.000 CAD nếu đầu tư bên ngoài GTA.
- Đầu tư:
- Tối thiểu 600.000 CAD nếu đầu tư tại GTA.
- Tối thiểu 200.000 CAD nếu đầu tư bên ngoài GTA.
- Kinh nghiệm: Tối thiểu 2 năm kinh nghiệm làm chủ doanh nghiệp hoặc quản lý cấp cao trong vòng 5 năm gần nhất.
- Tạo việc làm: Phải tạo ra ít nhất 2 việc làm toàn thời gian, ổn định cho công dân hoặc thường trú nhân Canada.
- Ngoại ngữ: Không yêu cầu CLB khi nộp hồ sơ ban đầu, nhưng cần đáp ứng CLB 5 khi nộp đơn xin PR.
- British Columbia (BC PNP – Entrepreneur Immigration):
- Tài sản ròng: Tối thiểu 600.000 CAD.
- Đầu tư: Tối thiểu 200.000 CAD vào doanh nghiệp.
- Kinh nghiệm: Tối thiểu 3 năm kinh nghiệm làm chủ doanh nghiệp hoặc quản lý cấp cao trong vòng 10 năm gần nhất.
- Tạo việc làm: Phải tạo ra ít nhất 1 việc làm toàn thời gian cho công dân hoặc thường trú nhân Canada.
- Ngôn ngữ: Không yêu cầu cụ thể ban đầu, nhưng cần đáp ứng mức độ nhất định khi nộp đơn xin PR.
- Điểm: Ứng viên phải đạt điểm tối thiểu theo hệ thống điểm của BC PNP (thường yêu cầu điểm cao về kế hoạch kinh doanh).
- Saskatchewan (SINP – Entrepreneur Stream):
- Tài sản ròng: Tối thiểu 500.000 CAD.
- Đầu tư:
- Tối thiểu 300.000 CAD nếu đầu tư tại Regina và Saskatoon.
- Tối thiểu 200.000 CAD nếu đầu tư tại các khu vực khác của Saskatchewan.
- Kinh nghiệm: Tối thiểu 3 năm kinh nghiệm ở cấp độ quản lý cấp cao hoặc sở hữu doanh nghiệp trong vòng 10 năm gần nhất.
- Kế hoạch kinh doanh: Cam kết trực tiếp tham gia vào việc điều hành, quản lý doanh nghiệp.
- Không yêu cầu ngoại ngữ rõ ràng khi nộp hồ sơ ban đầu.
- Prince Edward Island (PEI PNP – Business Impact Category):
- Tài sản ròng: Tối thiểu 600.000 CAD.
- Đầu tư: Tối thiểu 150.000 CAD để thành lập mới hoặc mua lại doanh nghiệp tại PEI.
- Kinh nghiệm: Từ 3-5 năm kinh nghiệm quản lý doanh nghiệp.
- Độ tuổi: 21-59 tuổi.
- Ngoại ngữ: CLB 4 (IELTS General 4.0).
- Điểm: Cần đạt điểm tối thiểu theo đợt rút thăm của tỉnh bang.
- Nova Scotia (NSNP – Entrepreneur Stream):
- Tài sản ròng: Tối thiểu 600.000 CAD.
- Đầu tư: Tối thiểu 150.000 CAD để thành lập doanh nghiệp tại Nova Scotia.
- Kinh nghiệm: Ít nhất 3 năm kinh nghiệm quản lý với tư cách chủ doanh nghiệp (sở hữu tối thiểu 1/3 vốn doanh nghiệp) hoặc hơn 5 năm kinh nghiệm với vị trí quản lý cấp cao.
- Ngoại ngữ: CLB 5.
- Trình độ học vấn: Tốt nghiệp trung học.
- New Brunswick (NBPNP – Business Immigration Stream):
- Tài sản ròng: Tối thiểu 600.000 CAD.
- Đầu tư: Tối thiểu 150.000 CAD vào doanh nghiệp.
- Kinh nghiệm: Tối thiểu 3 năm kinh nghiệm làm chủ doanh nghiệp (sở hữu tối thiểu 51% công ty) hoặc quản lý cấp cao trong vòng 5 năm gần nhất.
- Ngoại ngữ: CLB 4.
- Học vấn: Tối thiểu THPT.
- Điểm: Đạt tối thiểu 65 điểm theo hệ thống điểm của tỉnh bang.
IV. Lưu ý quan trọng:
- Thị trường lao động và kinh doanh: Các tỉnh bang ưu tiên những ngành nghề và loại hình kinh doanh phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế của họ. Kế hoạch kinh doanh cần được nghiên cứu kỹ lưỡng và chứng minh được tính khả thi.
- Tính toàn vẹn của hồ sơ: Thông tin cung cấp phải trung thực và có thể xác minh được.
- Thay đổi chính sách: Các yêu cầu và điều kiện của chương trình PNP có thể thay đổi theo thời gian, do đó cần cập nhật thông tin thường xuyên từ các nguồn chính thức của chính phủ Canada và các tỉnh bang.
- Tư vấn chuyên nghiệp: Việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các luật sư di trú hoặc chuyên gia tư vấn có kinh nghiệm là rất quan trọng để đảm bảo hồ sơ được chuẩn bị chính xác và tăng cơ hội thành công.
Chương trình định cư diện doanh nhân tỉnh bang là một con đường hấp dẫn cho những ai muốn đầu tư và định cư tại Canada, nhưng cũng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ chặt chẽ các quy định của từng tỉnh bang.
